(De tekst op deze pagina is gebaseerd op gegevens uit de Maritiem Historische Databank en de databank van MyHeritage.)

De Jantina was een vrachtschip van het type kof of voluit kofschip, dat in 1851 in de vaart kwam. Een kofschip was oorspronkelijk een zeilschip van circa 12 meter lang voor kust- en binnenvaart. Het had een ronde voor- en achtersteven, een platte bodem, zwaarden en meestal twee masten. Na 1735 kwam er een versie voor dieper water, met een scherper voor- en achterschip, en zonder zwaarden. Dit type werd wel een schoenerkof genoemd.

Grote koffen, tot circa 28 meter, hadden ook een bezaansmast. Zij werden hoofdzakelijk gebruikt voor de handel op landen rond de Oostzee, waar ze onder andere graan, vis en hout haalden. Deze lading werd verkocht tot in het zuiden van Frankrijk, en daar werd veelal wijn als retourvracht ingenomen.

Volgens een bericht uit Provinciale Groninger Courant van 28 maart dat jaar "Sedert de laatste opgave zijn weder twee nieuwe schepen hier in de haven gebracht, zijnde de kof JANTINA, groot 98 ton, kapt. H.J. Blaak, van de Wildervank, gebouwd bij J.H. Nibbelke, te Veendam, en de kof JANTIENA JIKKIENA, groot 70 last, kapt. H.C. Kieft, van Kielwindeweer, gebouwd bij R.D. Pik, te Wildervank."

De kapitein en eigenaar van de Jantina was Harm Blaak, voluit Harm Jacobs Blaak. Hij werd geboren op 2 juni 1815, in Wildervank, als zoon van Jacob Egberts Blaak en Jantje Hindriks Blaak (geboren Korfker). Hij had 6 broers en zussen: Berend, Egbert, Hendrik, Jan, Lizabeth en Dirk. Hij trouwde met Jantje Pronk op 31 december 1845 in Wildervank. Jantje was geboren op 29 september 1823, in Wildervank. Zij hadden 8 kinderen: Jantje, Klaas, Jacob, Elizabeth, Roelina, Gesina, Jacob en Imka. Harm is overleden op 15 maart 1878, op 62 jarige leeftijd in Wildervank.

Op 1 april 1851 vraagt Harm Jacobs Blaak voor de Jantina de eerste zeebrief aan voor zichzelf; hij vaart dus niet voor een reder en is kapitein-eigenaar. Nieuwe zeebrieven vraagt hij aan op 22 mei 1854, 13 oktober 1856, 17 januari 1859 en 17 juni 1861.

De eerste reis van de Jantina was van Groningen naar Londen, in april 1851, met een lading die waarschijnlijk uit haver bestond. De details van de reizen van de Jantina tot 1868 staan in onderstaand logboek.

Uit de verzamelde scheepsberichten halen we dat de Jantina in de volgende Nederlandse havens is geweest: Amsterdam, Brielle, Hellevoetsluis, Maassluis, Rotterdam, Schiedam, Vlissingen. Dordrecht wordt voor het eerst vermeld in 1861, dus het is vrijwel zeker dat Christiaan Poppelier daar niet is aangemonsterd.

Op 26 april 1864 strandt de Jantina op de kust bij Bergen, onderweg naar Sint Petersburg. De schade wordt hersteld. heeft op de kust gestoten en is teruggekomen om de schade te herstellen. Op 22 november 1868 komt er bericht uit Stettin dat de Jantina, onderweg van Stettin (tegenwoordig Szczecin, Noord-Polen) naar Heppens (voormalig dorp dat tegenwoordig onderdeel is van Wilhelmshaven in Nedersaksen) op Darserort is gestrand. Darserort is een voormalig eiland voor de kust van de Duitse deelstaat Mecklenburg, noordoostelijk van Rostock. Darserort is een plek waar meerdere Nederlandse schepen zijn gestrand. Het bericht uit november 1868 is het laatste bericht over Jantina. De inventaris is geborgen, en vermoedelijk zaten daar ook scheepspapieren bij. Tot op heden heb ik scheepspapieren niet kunnen vinden in een archief.

Logboek

1. de Schelde afgekomen en naar zee gezeild naar Bremen
2. Lübeck, overwintert
3. Opmerking: Elbing=Elblag Polen
4. met vlas Opmerking: Memel=Klaipeda
5. met stukgoederen
6. Opmerking: Pillau = Baltiisk
7. Opmerking: Kroonstad=Kronstadt eiland
8. met tarwe
9. Voor Antwerpen op onze rede
10. Voor Antwerpen op onze rede
11. met 40 balen oranjeschillen C.W van Dam & Co.; 37 pijpen olijfolie 4/2 kisten citroenen 1/2 boot wijn C.L Roehling & Co.; 270 blokken lood Carlos Neuhaus; 1 pijp citroenolie 1 kistje citroenen 1 kistje wijnproeven Koen Vlierboom; 10 boten wijn C Hemmann & Co.; 8/1 4/2 pijpen wijn C Balguerie & Zn.; 15 pijpen wijn Order
12. Rotterdam, In lading naar Harburg. Adres bij Kuiper, van Dam & Smeer
13. zeilklaar
14. naar Schiedam (als bijlegger met overgeworpen [opm: verschoven] lading)
15. met 1.020 tz gerst J.A.J Nolet (opm: een tschetwert is een oude Russische inhoudsmaat vooral gebruikt voor graan; 67 tschetwert = 150 hl)
16. Rotterdam, In lading naar Koningsbergen. Adres bij Kuiper, van Dam & Smeer
17. met stukgoederen
18. met lijnkoeken
19. vertrokken naar Kiel
20. met 1.186 tz raapzaad
21. (na het overlijden van Christiaan Poppelier op 27 februari)
22. op de Elbe
23. naar Londen
24. met haver
25. (Oslo)
26. met 2.896 schepels rogge
27. de Singels
28. met 25 kisten sucade D van der Werff; 50 kisten sucade 3.180 marmeren vliezen J.C.H Wurfbain; 13 vaten ossen bloed Beuker & Hulshoff; 2 kisten Droog. 4 vaten puimsteen Van Enst & Dijk; 12 kisten vruchten Wunderley & Co.; 20 vaten potasch 11 vaten aarde 3 vaten galnoten Order — Voor Rotterdam: 11 balen schillen F v.d Vyver & Co.; 15 balen laurierbladen C Hemmann & Co.; 15 kisten vruchten Claus & Raulino
29. bij de Singels ten anker,
30. naar Nantes
31. Nazaire 14 november
32. naar Londen
33. Londen, 19 februari. In lading naar Rostock
34. naar de Koogerpolder
35. Rotterdam, In lading naar Sint_Petersburg. Adres bij Kuiper, van Dam & Smeer
36. naar Hamburg
37. van Lossiemouth
38. met 2.848 schepels rogge Gebr Kamsteeg te Gouda
39. (opm: Hoeksiel)
40. naar Engeland
41. Bergen, 26 april. Jantina, van hier naar Sint_Petersburg, heeft op de kust gestoten en is teruggekomen om de schade te herstellen
42. Newcastle, 7 oktober. In lading naar Stettin
43. Holtenau, 6 januari. Alhier overwinteren de navolgende Nederlandse schepen: Jantina, Reina, Grietje Teisman
44. (vertrekt 2 juni naar Engeland)
45. naar Nantes
46. van Stettin
47. Stettin, 22 november. Jantina, van hier met hout naar Heppens, is op Darserort gestrand
48. Stralsund, 23 november. Het op Darserort gestrande kofschip Jantina, is vol water en is de inventaris geborgen; of er iets van de lading geborgen zou kunnen worden, is nog onzeker

Bronnen

Nationaal Archief Den Haag, toegang nummer 2.08.01.07 Zeebrieven verbalen, diverse bestanddelen.

Kadaster Winschoten 1851

AH = Algemeen Handelsblad DT = De Tijd DZG = Dagblad van Zuidholland en ’s-Gravenhage GRC = Groninger Courant NAH = Nieuwe Amsterdams Handelsblad NRC = Nieuwe Rotterdamsche Courant PGC = Provinciale Groninger Courant RC = Rotterdamsche Courant VEC = Veendammer Courant